Halk arasında fitre de denilen sadaka-i fıtır, sadaka ve iftar etme, Ramazan Bayramı, yaratılış anlamına gelen fıtır kelimelerinin bileşiminden meydana gelmiştir. Sadaka-i fıtır, dinen zengin olarak Ramazan ayının sonuna yetişen Müslüman’ın belirli kimselere vermesi vacip olan bir sadakadır.
Sadaka-i fıtır, borcundan ve aslî ihtiyaçlarının dışında, nisap miktarı mala sahip her Müslümana vaciptir. Bunda, zekatta olduğu gibi, malın nâmî olması ve üzerinden bir yıl geçmesi gibi bir şart söz konusu değildir. Dinen zengin olan çocuk ve delinin malından velî veya vasîsi verir. Bu sadakanın vacip olma zamanı Ramazan Bayramının birinci günü olmakla birlikte, Bayramdan önce de verilebilir. Bayramdan önce verilmesi daha iyidir. Bununla birlikte, Bayram günü veya daha sonra da verilebilir.
Sadaka-i fıtır, Hz. Peygamber devrinde 1/2 sa’ (1460 gr.) buğday veya 1 sa’ (2917 gr.) arpa, kuru üzüm ya da hurma olarak verilmekteydi. Bunlar o dönemde, toplumun temel tüketim maddeleri olup, miktarlar arasında da denklik bulunmaktaydı. Diğer taraftan fitrenin hedefi, bir fakirin içinde yaşadığı toplumun hayat standardına göre bir günlük yiyeceğinin karşılanması, böylece bayram sevincine iştirak etmesidir. Bu sebeplerle, günümüzde sadaka-i fıtrın sayılan maddelerde ve o ölçülerde verilmesi, sadakanın gayesini gerçekleştireceği söylenemez. Bu nedenle, herkesin çevre, statü ve bölge ihtiyaçlarına göre, bir şahsın bir günlük yiyeceğini sağlayacak miktarı ölçü alması isabetli olacaktır. Yüce Allâh yemin keffaretiyle ilgili olarak, “Ailenize yedirdiğiniz yemeğin orta hallisinden” (Maide 5/89) buyurmak suretiyle ölçüyü göstermiştir. Buna göre herkes ortalama olarak tükettiği yiyecek maddelerinden fitresini hesaplamalıdır.
Dinen zengin sayılanlara, usul (anne, baba, dedeler ve nineler), furua (oğul, kız ve torunlar) ve bakmakla yükümlü olduğu kimselere sadaka-i fıtır verilmez. Bir kimse, fitresini bir fakire verebileceği gibi, birkaç fakire de dağıtabilir.
İlk yorum yapan siz olun